Een stad is een complex en bruisend geheel van mensen en bedrijvigheid. Een stad is voortdurend in ontwikkeling. De grens tussen stad en land is voortdurend in beweging door allerlei ontwikkelingen. Door die ontwikkelingen en cultivering lijkt het kwetsbare, ruwe land opgeofferd te worden voor verdere verstedelijking. De stad wordt groter en groter. De vraag rijst dan, hoe moeten we omgaan met deze stedelijke ontwikkeling en de bedreiging van de natuur. Wat is de samenhang tussen stad en platteland en hoe kunnen we de levenskwaliteit zo optimaal mogelijk maken. Kan ons besef bij deze ontwikkeling een rol spelen? Bestaat er nog ruimte voor verwondering?
In het afstudeeronderzoek “Ruimte voor verwondering” speelt het begrip “verwondering” een grote rol bij mijn gedachte over de herbestemming van het gebied rond het 12 km lange Zuid-Willemsvaart, het kanaal dat langs mijn dorp en door de binnenstad van ‘s-Hertogenbosch loopt. Het gebruik van de Zuid-Willemsvaart is veranderd en er moest een nieuwe bestemming gevonden worden. Het kanaal heeft een cultuurhistorische waarde en in combinatie met haar ecologische waarde voor de stad zijn er kansen. Tijdens mijn gedachtegang over dit vraagstuk ben ik via allerlei omwegen terecht gekomen bij het begrip “urban acupunctuur”. Hoe kunnen we een groot gebied bereiken met het aanpakken en toegankelijk maken van een aantal kleine gebiedjes. In dit onderzoek heb ik me gericht op een vijftal gebieden met het oog op een zo groot mogelijk uitstralingseffect. Het plan vormt een groen-blauwe draad die opgedeeld is in segmenten, die nog te weinig met elkaar in verband worden gebracht. Al denkend aan de 12 km lange laan met bomen, die een verbinding moeten gaan vormen tussen de gebieden. Het moet op zichzelf al een belevenis worden. Wat mij vooral intrigeert is, hoe kun je het onzichtbare in het landschap weergeven? Hoe kan je de essentie van een locatie weergeven?
WAT IS VERWONDERING?
EEN ONDERZOEK RAPPORTAGE NAAR EEN FENOMENOLOGISCHE TOCHT TUSSEN STAD,
TOT DE RAND VAN DE WERELD EN VERDER
Bij het nadenken over de vraag hoe het gebied rond de Zuid- Willemsvaart heringericht zou kunnen worden, hebben allerlei ervaringen en begrippen een rol gespeeld. Opgegroeid in een dorp en aangetrokken door de drukte en bedrijvigheid van de stad, ken ik zowel rust als drukte en spelen beide kwaliteiten een rol bij het tot stand komen van mijn onderzoeksresultaat. Door een eerder onderzoek geïntrigeerd geraakt door de begrippen alchemie en mystiek, stuitte ik tijdens mijn onderzoek naar de samenhang tussen de stad en land op een schilderij van Jeronimus Bosch. Ik zag verbanden met het leven van nu. Alchemie en mystiek, ratio en gevoel, de behoefte aan zekerheid en veiligheid en welke invloed heeft dit op onze verbeeldingskracht. Een grote verbeeldingskracht leidt tot meer ruimte voor verwondering. Een gezonde verbeeldingskracht geeft je de aanzet tot creativiteit, relativeringsvermogen, ontwikkeling, blijdschap en hoop en hoe essentieel is dit voor onze levenskwaliteit. Om meer zicht te krijgen op wat mensen verwondert, heb ik een enquête gemaakt en als uitkomst kwamen er ook veel verschillende dingen uit. Verwondering, hoe ervaar je het en wat doet het met je? Hoe nemen we waar? De huid is het grootste orgaan, waarmee we dingen waarnemen. Via deze omweg kwam ik tot het fenomeen acupunctuur. Kan acupunctuur ook toegepast worden op het landschap? Misschien kan de ingreep op een bepaalde specifieke plek, een ontsluiting van een klein deel van het geheel, ons het besef geven hoe belangrijk de samenhang is van het totale gebied. We spreken dan van urban acupunctuur, waarbij punten worden geselecteerd door middel van analyse van de totale sociale, economische en ecologische factoren, maar juist FENOMENOLOGISCHE FACTOREN en VERWONDERING zouden een grote rol kunnen spelen.